Wat een tumult. V&D verkeert in zwaar weer. Een faillissement lag op de loer. Uiteindelijk kwam het tot een akkoord: de aandeelhouder stort een extra bedrag, de banken verlengen kredietfaciliteiten, verhuurders accepteren een huurverlaging en de Belastingdienst is akkoord met uitgestelde betaling. De werknemers moeten er nu ook aan geloven, dacht V&D.

Wat wilde V&D?

V&D lijdt al jarenlang grote verliezen. V&D wil daarom de arbeidsvoorwaarden versoberen, maar niet die van iedereen.

Op alle werknemers die vóór 3 november 2014 bij V&D in dienst getreden zijn, is de cao V&D van toepassing. Dat is een “dure” cao: de lonen die daarin staan zijn relatief hoog. Op werknemers die op of na 3 november 2014 in dienst getreden zijn, is een andere regeling van toepassing, met lagere lonen (en dus goedkoper voor V&D).

V&D wil de lonen van de “oude” groep werknemers verlagen, met ca. 5,8% in twee jaar. Ook wil V&D seniorendagen bevriezen en een toeslag afschaffen. Daarmee zouden grotere problemen worden voorkomen.

Kan dat zomaar?

Eenzijdig arbeidsvoorwaarden wijzigen is in beginsel alleen mogelijk als de werknemer ermee instemt. Als de werknemer niet akkoord gaat, wordt het lastig. Alleen in heel uitzonderlijke gevallen is het dan toch mogelijk. Zeker het verlagen van loon is niet snel toegestaan!

V&D probeert het toch en zegt: Er staat een wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst en daarom mogen we eenzijdig de arbeidsvoorwaarden aanpassen. De rechter is het daarmee niet eens. De rechter vindt dat daarmee (in dit geval) geen cao-loon kan worden gewijzigd.

Verder zegt V&D: We hebben een zwaarwegend belang bij een wijziging. In deze omstandigheden kan van de werknemers gevergd worden dat zij akkoord gaan met zo’n wijziging. Dit is – heel in het kort – de algemene maatstaf bij de vraag of een eenzijdige wijziging mag plaatsvinden. Het gaat om een belangenafweging. De rechter vindt in dit geval dat de omstandigheden van V&D een kostenbesparing rechtvaardigen. Maar, de rechter vindt toch dat V&D een “primaire en essentiële arbeidsvoorwaarde” als salaris niet mag wijzigen. Dat staat op gespannen voet met het systeem van arbeidsrechtelijke bescherming.

Er is bovendien geen instemming verkregen van vakbonden of ondernemingsraad en daarnaast is kort geleden voor een enorm bedrag onroerend goed verkocht, maar is niet duidelijk aan wie het bedrag ten goede is gekomen. Als het geld goed terecht was gekomen, was het nu misschien niet nodig om de wijziging van arbeidsvoorwaarden door te voeren.

Uitspraak geldt niet voor iedereen

V&D werd door de rechter teruggefloten, maar let wel op, deze uitspraak geldt alleen voor de werknemers waarvoor is geprocedeerd. V&D kan de arbeidsvoorwaarden van andere medewerkers dus wel wijzigen. Als de overige werknemers dat willen tegenhouden, moeten ze zelf naar de rechter. Overigens is het doorvoeren van de versobering bij andere werknemers in het licht van deze uitspraak natuurlijk geen verstandige zet van V&D…

De hele uitspraak is hier te vinden: ECLI:NL:RBAMS:2015:899.

Voor meer informatie en vragen over het eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden, kunt u contact opnemen met mr. Astrid Noest via a.noest@noestadvocatuur.nl of via 0252-864 956 / 06-21 89 61 71. 

Author: mr. A. Noest
Published: 2015.03.17